شکستگی مچ پا در کودکان

شکستگی مچ پا بسیار دردناک بوده و باعث ناتوانی کوتاه مدت برای افراد در هر سنی می شود؛ اما در کودکان، اگر آسیبی به بافت‌های خاص وارد شود، بهبودی طولانی‌ مدت می‌تواند پیچیده باشد. استخوان کودک در “صفحات رشد” باز هستند و این صفحات در انتهای هر استخوان که استخوان‌های دیگر را تشکیل می‌دهند (مانند مچ پا، مچ دست یا زانو) قرار گرفته و در نهایت پس از رسیدن به سن بلوغ (یعنی زمانی که رشدشان متوقف می‌شود) بسته می‌شوند. هر زمان که استخوان شکسته شامل قسمتی از صفحه رشد (که “فیزیک” نیز نامیده می شود) باشد، باید مراقبت های ویژه ای انجام شود تا اطمینان حاصل شود که استخوان به درستی رشد می کند. توقف رشد زمانی که رشد استخوان به طور جزئی یا کامل متوقف شود، یک عامل خطرناک در هر کودکی که مچ پای او دچار شکستگی شده است خواهد بود

دلایل شکستن مچ پای کودکان

شکستگی مچ پا در کودکان به دلایل مختلفی می تواند اتفاق بیفتد که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بیشتر بخوانید

پیچ خوردگی

آسیب های مچ پا در کودکان اغلب در طول بازی یا ورزش شدید اتفاق می‌افتد که قسمت پایینی پای کودک به طور غیرمنتظره پیچ می‌خورد.

ورزش‌هایی که با پرش و حرکت روی کناره پا همراه هستند، مانند بسکتبال، ریسک بالاتری برای آسیب مچ پا دارند. به عنوان مثال، زمانی که کودک برای دفاع، پرتاب، یا ریباند پرش می‌کند، ممکن است روی یک پا فرود بیاید و منجر به پیچ خوردن پا به سمت داخل یا خارج شود.

صفحه رشد

استخوان‌های بلند در بدن از مرکز به سمت بیرون رشد نمی‌کنند. بلکه، رشد در انتهای استخوان و اطراف صفحات رشد انجام می‌شود. وقتی رشد کودک کامل شود، صفحات رشد سخت شده و به استخوان تبدیل می‌شوند.

از آنجا که صفحات رشد آخرین بخش از استخوان هستند که سخت می‌شوند، نسبت به شکستگی آسیب‌پذیر هستند. در واقع، رباط‌هایی که درشت‌نی و نازک‌نی را به استخوان تالوس متصل می‌کنند به طور کلی از صفحات رشد قوی‌تر هستند. به همین دلیل است که پیچ خوردگی مچ پا که در بزرگسالان اغلب به آسیب رباط ها منجر می‌شود، در کودکان باعث شکستگی یا آسیب صفحه رشد می‌شود.

شکستگی مچ پای کودکان ۹ تا ۱۸ درصدکل شکستگی های صفحه رشد در بدن کودکان را تشکیل می‌دهد. در کودکان ۱۰ تا ۱۵ ساله، تنها آسیب‌های دست و مچ دست شایع‌تر از شکستگی مچ پا هستند. به این دلیل که این کودکان در فعالیت‌های ورزشی سخت شرکت می‌کنند و صفحات رشد آنها هنوز به طور کامل بسته نشده است.

علائم شکستگی مچ پا در کودکان

شکستگی مچ پا در کودکان همانند در بزرگ‌ترها ممکن است رخ دهد و علائم آن می‌تواند مشابه با علائم شکستگی در بزرگ‌ترها باشد. در هر صورت، به دلیل تفاوت‌های زیاد در تجربه و تشخیص کودکان نسبت به بزرگ‌ترها، بهتر است در صورت مشکوک بودن به وجود شکستگی، تا ممکن به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

بعضی از علائم مشترک شکستگی مچ پا در کودکان و بزرگ‌ترها عبارتند از:

• درد شدید: کودک ممکن است از درد شدید در منطقه مچ پا شکایت کند. این درد معمولاً تشدید می‌شود هنگام حرکت یا فشار دادن به مچ پا.
• ورم و تورم: منطقه اطراف مچ پا ممکن است تورم کند و ورم ایجاد شود. این تورم ممکن است در طول زمان بیشتر شود.
• قرمزی و تغییر رنگ پوست: پوست در ناحیه مچ پا ممکن است به رنگ قرمز تغییر کند یا برآمدگی‌های ریز و مشخصی داشته باشد.
• محدودیت حرکت: کودک ممکن است دچار محدودیت حرکت در مچ پا شود و نتواند به طور عادی راه برود یا حرکات معمول را انجام دهد.
• حساسیت و درد به لمس: منطقه شکستگی حساس به لمس می‌شود و حتی لمس آرام می‌تواند درد و تزریق داشته باشد.
• نشانه‌های تغییر شکل: در بعضی موارد، اگر شکستگی با شیب یا تغییر شکل مچ پا همراه باشد، ممکن است تغییرات شکلی در منطقه مشاهده شود

کمک‌های اولیه برای انواع شکستگی‌های استخوان

بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید محافظت از ناحیه‌ٔ آسیب‌دیده، بی‌حرکت نگه داشتن آن، اطمینان از اینکه کودکتان جراحت را بدتر نمی‌کند، آرام کردن کودک و درخواست فوری مراقبت‌های پزشکی از اورژانس است. اگر به شکستگی جمجمه، گردن، پشت یا لگن شک دارید، کودک خود را حرکت ندهید و بلافاصله با شمارهٔ ۱۱۵ تماس بگیرید.

اگر کودک شما دچار حادثه‌ای شده است که باعث شده استخوانش پوست او را سوراخ کند، حتماً قبل از هر کاری با اورژانس تماس بگیرید. به این نوع شکستگی، شکستگی باز گفته می‌شود که به دلیل خونریزی و خطر عفونت، خطرناک‌ترین نوع شکستگی است. به هیچ دلیلی آن را لمس نکنید و به آن دست نزنید. برای کاهش خطر عفونت، زخم باز را با یک پوشک پارچه‌ای تمیز یا گاز استریل بپوشانید و با اورژانس تماس بگیرید یا فوراً به نزدیک‌ترین مرکز اورژانس بروید.

اگر شکستگی کودکتان تهدیدی برای جان او نداشته باشد، پزشک به احتمال زیاد از شما می‌خواهد که او را برای معاینه و احتمالاً اسکن یا عکس‌برداری به بیمارستان یا مرکز اورژانس ببرید. در این صورت از مرکز تلفنی اورژانس یا بیمارستان بخواهید تا شما را در مورد چگونگی حرکت دادن او به شکل ایمن راهنمایی کنند.

همچنین به کودک خود چیزی برای خوردن یا نوشیدن ندهید، زیرا ممکن است باعث تأخیر در انجام درمان شود. اگر استخوان باید جا انداخته شود یا کودکتان نیاز به جراحی داشته باشد، پزشکان باید برای دادن داروی بیهوشی به او تا زمانی که معده‌اش خالی شود صبر کنند. همچنین هرگز سعی نکنید موقعیت یک مفصل دررفته یا استخوان شکسته را راست کنید یا تغییر دهید. با این کار می‌توانید آسیب احتمالی را بیشتر کنید.

اما اگر بلافاصله نتوانید کمک پزشکی دریافت کنید چه کاری باید انجام دهید؟ ابتدا رویکرد و راهکار آرام کردن با یخ، فشرده‌سازی، بالا نگه داشتن و تکیه دادن را به شرح زیر دنبال کنید:

یخ درد و ورم را کاهش می‌دهد: اگر کمپرس یخ ندارید، چند قالب یخ را داخل حوله یا کیسهٔ پلاستیکی بپیچید و آنها را با کوبیدن آنها روی کانتر آشپزخانه خرد کنید، یا یک بسته سبزی منجمد از فریزر بردارید و آن را در یک حوله بپیچید. کمپرس یخ را حداقل ۲۰ دقیقه روی ناحیه‌ٔ آسیب‌دیده نگه دارید تا کمک پزشکی برسد.

فشرده‌سازی ورم را کاهش می‌دهد: بعد از یخ گذاشتن روی آسیب‌دیدگی، یک باند کشی یا پارچه‌ای را در اطراف اندام آسیب‌دیده بپیچید. باند باید سفت باشد اما نه تنگ؛ باید بتوانید انگشتی را بین بانداژ و پوست جا بدهید. سفتی آن را مکرراً بررسی کنید، چون اگر ورم کردن اندام آسیب‌دیده ادامه پیدا کند، بانداژ می‌تواند تنگ شود و ایجاد درد کند.

بالا نگه داشتن باعث کاهش درد و ورم می‌شود: اگر می‌توانید کودک خود را دراز کنید و بی‌حرکت نگه دارید، یک بالش را زیر اندام آسیب‌دیده قرار دهید، طوری که تقریباً ۱۵ سانتی‌متر بالاتر از سطح قلب او باشد.

تکیه دادن، درد را کاهش می‌دهد: تکیه دادن و پشتیبانی به بی‌حرکت نگه داشتن اندام حرکتی کمک می‌کند و درد را کاهش می‌دهد. یک آتل را به اندام آسیب‌دیده ببندید. اگر به شکستن دست، دنده‌ها یا ترقوه مشکوکید، با استفاده از پارچه یا یک تکه پارچه یا پوشک، دست را در حالت خم‌شده و کنار بدن کودک نگه دارید

اگر کودکتان شکستگی بدی داشته باشد، بهترین گزینه‌ٔ شما این است که با شمارهٔ اورژانس تماس بگیرید. بهیاران می‌دانند مطمئن‌ترین و مؤثرترین راه برای بی‌حرکت نگه داشتن آسیب‌دیدگی کودک و انتقال او به بیمارستان چیست. اما اگر اورژانس در دسترس شما نیست و در جایی دور از دسترس هستید، از هر چیزی که در اختیار دارید استفاده کنید تا یک آتل ساده بسازید. به عنوان مثال، می‌توانید از خط‌کش، رول دستمال توالت، یک بالش سفت کوچک، کتابی لوله‌شده یا هر شی‌ء راست و محکمی استفاده کنید.

مطمئن شوید که آتل کمی درازتر از استخوان و مفصلی است که می‌خواهید آتل‌بندی کنید. وسیله‌ای که به عنوان آتل محافظ انتخاب کرده‌اید را با پوشک یا پارچه‌ای نرم بپوشانید تا از پوست محافظت شود. سپس از دستمال، کمربند، نوار پارچه‌ای، بند کفش، شال سر یا یک روسری برای بستن آن روی مفاصل بالا و پایین آن و بدون حرکت دادن اندام مصدوم استفاده کنید. مثلاً اگر ساق پای کودک شکسته باشد، می‌توانید آتل را در زانو و مچ پا ببندید. برای ترقوه‌ٔ شکسته، دست سمت آسیب‌دیده را در یک پارچه قرار دهید و آن را به دور شانه‌ٔ طرف مقابل بدن ببندید

جلوگیری از شکستگی های کودکان

همیشه نمی توان از شکستگی پا جلوگیری کرد. اما این نکات اساسی ممکن است خطر آسیب را کاهش دهد:

بالا بردن استحکام استخوان: غذاهای غنی از کلسیم مانند شیر، ماست و پنیر می توانند به ساخت استخوان های قوی کمک کنند. مکمل کلسیم یا ویتامین D نیز ممکن است استحکام استخوان را بهبود بخشد. از پزشک خود بپرسید که آیا این مکمل ها برای شما مناسب هستند یا خیر.

کفش ورزشی مناسب بپوشید: کفش مناسب را برای ورزش یا فعالیت های مورد علاقه کودک خود انتخاب کنید و دقت کنید که کفش های ورزشی را به طور مرتب تعویض کنید. به محض اینکه آج یا پاشنه کفش فرسوده شد یا کفش ها به طور ناموزون پوشیده شدند، کفش های کتانی را دور بیندازید.

عوارض شکستگی مچ پا در کودکان

شکستگی‌های صفحه رشد باید به دقت تحت نظر پزشک باشد تا نتایج بلندمدت آن تضمین شود زیرا آسیب شدید صفحه رشد می تواند منجر به توقف رشد یا دفورمیته بر اثر رشد ناموزون گردد. ویزیت های منظم توسط پزشک باید حداقل تا یک سال پس از شکستگی انجام شود. شکستگی‌های پیچیده ممکن است نیاز به نظارت تا زمان بلوغ استخوانی کودک داشته باشد.

روش های درمان

درمان شکستگی استخوان مچ پا به استخوانی که دچار شکستگی شده و شدت جراحت بستگی دارد.

درمان بدون جراحی

بیشتر بخوانید

داروها

ممکن است پزشک مصرف داروهای مسکن غیر تجویزی مانند استامینوفن (تایلنول و غیره)، ناپروکسن سدیم (Aleve و غیره) یا ایبوپروفن (ادویل و غیره) را برای درمان شکستگی مچ پا توصیه کند.

فیزیوتراپی

پس از بهبودی استخوان، ممکن است لازم باشد که عضلات خشک و رباط ها را شل کنید. برای این کار انجام ورزش های فیزیوتراپی می تواند کمک کننده باشد.

فیزیوتراپیست پس از بررسی علامت ها می تواند برنامه‌ی مناسبی برای درمان بیمار انتخاب کند. خدماتی مانند الکتروتراپی و اولتراسوند، تکار، لیزر، طب سوزنی ،ماساژتراپی ،کامپرشن تراپی و منوال تراپی در تخصصی ترین فیزیوتراپی زنجان می‌تواند به کاهش درد و التهاب ناحیه کمک نموده، همچنین باعث افزایش سرعت ترمیم قسمت آسیب دیده شوند.

انجام حرکات ورزشی باید جزء اصلی توانبخشی مچ پا در اثر شکستگی باشد. ورزش هایی که موجب تقویت مچ پا و بهبود دامنه ی حرکتی آن انجام می شود، بسیار مهم است. همچنین ممکن است ورزش های مخصوص لگن و زانو نیز انجام شود. به احتمال زیاد از شما خواسته می شود که یک برنامه ی ورزشی را در منزل انجام دهید. حتما باید از دستورات متخصص فیزیوتراپی پیروی کنید و در صورت وجود هر سوالی آن را بیان کنید.

تمرین راه رفتن نیز در درمان شکستگی استخوان مچ پا بسیار مهم است. درمانگر فیزیکی شما می تواند به شما کمک کند که از راه رفتن با وسایل کمکی به راه رفتن مستقل پیشرفت کنید.

چنانچه به منظور جا انداختن استخوان شکسته ی مچ پا تحت عمل جراحی قرار گرفته اید، ممکن است در اطراف محل برش جای زخم ایجاد شده باشد. فیزیوتراپ با ماساژ دادن این ناحیه به بهبود کمک می کند. همچنین ممکن است به شما آموزش دهد که چگونه خودتان محل جای زخم را ماساژ دهید.

عمل جراحی

جا انداختن: چنانچه دو انتهای استخوان شکسته از جای خود خارج شده باشند، پزشک باید این قسمت ها را در جای درست خود قرار دهد. به این روش جا انداختن گویند. بسته به میزان درد، از شل کننده ی عضلانی، آرام بخش و یا حتی از بیهوشی عمومی برای درمان شکستگی استخوان مچ پا استفاده می شود.

آتل بندی: به منظور ترمیم بافت، استخوان شکسته باید بدون حرکت باشد تا دو انتهای شکسته دوباره به هم جوش بخورند. در اغلب این موارد برای این کار از آتل یا گچ استفاده می شود. برای شکستگی جزئی پا ممکن است تنها به پابند طبی یا بریس و یا به کفش دارای کفی سفت نیاز باشد. در اثر شکستگی انگشت پا، انگشت شکسته به انگشت سالم کناری آتل بندی می شود و یک گاز بین آن دو قرار داده می شود.

عمل جراحی: در برخی موارد ممکن است جراح ارتوپد به عمل جراحی نیاز داشته باشد تا بتواند استخوان های شکسته را توسط میله های فلزی یا پیچ و پلاک در جای صحیح خود به هم متصل کند تا در این وضعیت ترمیم شوند. پس از بهبودی کامل شکستگی استخوان مچ پا در صورتی که این ابزار موقتی باشند یا ایجاد درد کنند، از بدن خارج می شوند.

کلام آخر

در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با علائم شکستگی پا در کودکان و جزئیات مربوط به آن آشنا کنیم؛ اگر در آخر بخواهیم یک جمع بندی از این موضوع داشته باشیم، چنانچه سن کودک شما کم باشد احتمالا نتوانید به خوبی علائم را تشخیص دهید و لازم است که برای تشخیص دقیق نزد پزشک متخصص مراجعه کنید، اما اگر کودک شما بیشتر از 5 سال دارد می توانید از او بخواهید تا در مورد علائم و احساساتی که دارد صحبت کند و این گونه تشخیص بهتری انجام می دهید